Japanska svemirska agencija JAXA pohvalila se sa Equuleus-om za kojeg kažu da je prvi satelit na svijetu koji je pomoću parnog pogona manervisao van Zemljine orbite
Mali japanski CubeSat satelit pod imenom „Equuleus“ je lansiran prošlog mjeseca sa kapsulom Orion, na NASA-inoj novoj raketi SLS u sklopu misije Artemis 1. Taj je satelit iz rakete potom ispušten na putu prema Mjesecu, a imao je poseban zadatak – testirati mogućnosti vodenog, tj. parnog pogona u uslovima van Zemljine orbite.
Equuleus je u tome i uspio, kažu iz JAXA-e. Kao što je bilo i planirano, 22. novembra proletio je relativno blizu Mjeseca i uputio se prema njegovoj drugoj Lagrangeovoj tački u odnosu na Zemlju (EML2). Taj poduhvat sam po sebi ne bi bio ništa revolucionarno da nije odrađen na parni pogon i tako ušao u istoriju svemirskih letova.
Svemirska parna mašina
Japanski satelit Equuleus pokreće revolucionarni pogonski sistem. Umjesto da nosi klasične raketne potisnike i gorivo i oksidator za njih, u njega se sipa obična voda. Unutar satelita se nalazi i određena elektronika, prije svega senzori i komunikacioni sistemi, a oni se zagrijavaju tokom rada. Ova toplotna energija bi se inače raspršila u svemir, ali su Japanci odlučili da je iskoriste da zagriju pomenutu vodu i pretvore je u paru. Ta para je tada pod pritiskom ispuštana iz satelita kroz posebne mlaznice, koje su mu omogućavale manevrisanje i mijenjanje orijentacije i putanje.
Pogonski sistem pod nazivom Aquarius se sastoji od 8 vodenih mlaznica. Za njihov pogon se koristi približno 1,2 kilograma vode, što zauzvrat zauzima skoro trećinu zapremine samog satelita CubeSat. Ova „parna mašina“ u svemirskim uslovima stvara potisak od samo 4 mN, ima sposobnost da radi do 70 sekundi i troši oko 20 V energije (uključujući ponovo iskorišćeni višak toplotne energije za predgrijavanje vode).
Jeftino, ali slabo gorivo
Voda je kao gorivo jeftina i dostupna, nije zapaljiva i ne troši previše energije za grijanje. Sistem ovog tipa je stoga prilično niskotehnološki, u poređenju sa raketnim motorima, jonskim pogonima ili drugim rješenjima koja obično pokreću svemirske sonde i satelite.
Međutim, kao što vidimo, relativno veliku količinu vode treba ubaciti u satelit za samo malu snagu, tako da ne treba očekivati značajno širu primjenu ovog tipa parnog pogona u budućim misijama. Vjerovatno će ostati ograničen na ovakve male satelite i rezervisan za specijalizovane misije.
Ipak, ovo je prvi uspješan pokušaj da se kontroliše putanja satelita van Zemljine orbite u istoriji, koristeći vodu kao pogonsko gorivo.
Japanski satelit bi trebalo da provede narednih godinu i po dana u tački EML2, a njegova glavna misija u tom periodu biće mjerenje distribucije plazme koja okružuje Zemlju.
Pored toga što će biti prvi satelit na parni pogon, Equuleus će takođe oboriti rekord za najudaljeniji satelit ove veličine – u nekom trenutku trebalo bi da bude na čak 96 miliona kilometara od Zemlje.
