NASA-ina eksperimentalna letjelica X-59 uskoro će poletjeti na svoj prvi testni let, uz sigurnost kao glavni prioritet u svakoj fazi – od kretanja pistom do slijetanja.
Prvi testovi obuhvatiće kontrolisanu petlju na maloj visini, brzinom od oko 240 milja na sat, kako bi se provjerila integracija sistema. Nakon toga, letjelica će postepeno prelaziti na više i brže probne letove, uključujući i probijanje zvučnog zida. Za razliku od klasičnih nadzvučnih aviona, koji proizvode glasan “sonični bum”, X-59 je osmišljen da taj eksplozivni udar zamijeni tihim, prigušenim zvukom. Ako projekat uspije, mogao bi otvoriti put novoj eri nadzvučnih putničkih letova bez razornog buke.
Sistemi bezbjednosti i tehničke inovacije
Da bi se osigurala maksimalna pouzdanost, NASA je ugradila više slojeva zaštite u avion. Sistem za ispitivanje letnih podataka (FTIS) prikuplja 60 tokova informacija i prati više od 20.000 parametara. Više od 8.000 fajlova prikupljenih tokom 237 dana testiranja na zemlji sada služi kao detaljna arhiva za potvrdu spremnosti za let.
Letjelica je opremljena i digitalnim “fly-by-wire” sistemom, rezervnim električnim i hidrauličkim instalacijama, kao i hitnim sistemom ponovnog pokretanja pomoću hidrazina. Posebna pažnja posvećena je i bezbjednosti pilota: obezbijeđen je sistem za dovod kiseonika, odijelo s kontra-pritiskom za letove na velikim visinama i prilagođeno katapultirajuće sjedište preuzeto iz američkog trenažnog aviona T-38.
Ka budućnosti tihih nadzvučnih letova
“Vjerujem svojim mehaničarima; poznajem inženjere i operatere koji su pripremili ovaj jedinstveni avion,” izjavio je glavni testni pilot Nils Larson.
Dizajniran da leti brže od zvuka, ali da proizvodi samo blagi udar umjesto gromoglasnog buma, X-59 bi mogao preoblikovati budućnost avijacije i pomoći u kreiranju bezbjednih regulativa za nadzvučne putničke letove iznad kopna.
