Astronomi Međunarodnog centra za radio astronomska istraživanja sa sjedištem u zapadnoj Australiji pod nazivom ICRAR, nakon dvije decenije istraživanja otkrili su materiju koja nedostaje u svemiru i time riješili jednu od misterija koji su godinama zbunjivali naučnike
Astronomija i kosmologija su prepune materije koje nedostaju. Za njima se intenzivno traga poput tamne energije i tamne materije, ali i obične barionske materije. Tamna energija čini oko 70 posto svemira. Tamna materija oko 25 posto, a obična barionska materija 5%. Nju, materiju koja nedostaje, naučnici pokušavaju da otkriju još od sredine devedesetih godina prošlog vijeka. Vjeruje se da postoji zbog tragova ostalih iza Velikog praska, ali je niko nikada nije vidio.
„Ono o čemu govorimo je barionska materija koja je vrlo uobičajena i normalna stvar od koje smo vi i ja izgrađeni“, navodi profesor Jean-Pierre Macquart, sa univerziteta Curtin University koje je dio centra ICRAR.
Astronomi su misteriju riješili proučavanjem FRB-ova (fast radio bursts), odnosno brzih pražnjenja radiotalasa iz drugih galaksija, čije porijeklo još nije potpuno razjašnjeno.
„Intergalaktički prostor je vrlo rijedak. Materija koja nedostaje je ekvivalent pronalaženju dva atoma u sobi veličine prosječne kancelarije“, navodi profesor Macquart koji kaže da sve talasne dužine FRB-ova putuju istim brzinama kroz svemir. Ali kada naiđu na materiju koja nedostaje, neke talasne dužine se usporavaju. Proučavanjem koliko je udaljen izvor FRB-ova i koliko im je trebalo za širenje dok nisu dostigli Zemlju, naučnici su uspjeli da otkriju koliko materija se nalazi između galaksija.
Ponavljajući proces sa 6 različitih pražnjenja koji su dolazili iz različitih dijelova svemira, naučnici su uspjeli da otkriju gdje se nalazila materija koja nedostaje. Rezultate istraživanja su objavili u časopisu Nature.
Korišćeno 36 teleskopa ASKAP
Za ova istraživanja astronomi su koristili mrežu od 36 teleskopa ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder). Njihovi umreženi tanjiri čine ekvivalent jednog radio teleskopa s tanjirom od 4000 kvadratnih metara.
Teleskopi su mjerili kašnjenje između talasnih dužina FRB pražnjenja. Za to vrijeme VLT teleskop u Čileu je izmjerio udaljenost između Zemlje i galaksije iz koje je FRB stigao.
Od tih informacija, naučnici su uspjeli da odrede koliko se materije nalazi u praznom prostoru kroz koji je svaki FRB prolazio.
Macquart kaže da će idući korak biti razumijevanje novootkrivene materije korišćenjem više od 100 FRB-ova. „Ono što smo otkrili je atmosfera svemira. To je eko-sistem u kojem žive galaksije“, navodi ICRAR-ov naučnik. On vjeruje da će nam ovo omogućiti da bolje razumijemo kako su se galaksije rađale i šta se s njima dogodilo kada su umrle.
„To će biti poput medicinskog oslikavanja svemira“, dodaje naučnik.
