Luna-25 se sudarila sa Mjesecom i prestala da radi
Ruska misija na Mjesec završila je neuspješno, nakon što se svemirska letjelica Luna-25 otela kontroli i sudarila sa Mjesecom.
Oko 19. avgusta u 14.57 po moskovskom vremenu veza sa automatskom stanicom „Luna-25“ je prekinuta, saopštila je korporacija „Roskosmos“.
„Mjere preduzete 19. i 20. avgusta za traženje aparata i stupanje u kontakt sa njim nisu dale nikakve rezultate. Prema rezultatima preliminarne analize, zbog odstupanja parametara impulsa od proračunatih, uređaj je prešao na orbitu van projektovanja i prestao da postoji kao rezultat sudara sa površinom Mjeseca“, navodi se u saopštenju.
Specijalna međuresorna komisija će se baviti razlozima neuspjeha misije.
Raketa „Sojuz 2.1b“ poletjela je 11. avgusta s kosmodroma „Vostočni“ s lunarnom stanicom, prvi put posle gotovo 50 godina. Glavni cilj misije je da se istraži teren Mjeseca, odnosno da li u njemu ima leda.
Automatsku stanicu „Luna 25“ projektivali su u Naučno-proizvodnom udruženju „Lavočkin“. Luna-25 je prvi uređaj koji je trebalo da sleti u oblasti Južnog pojasa Mjeseca, u kojem preovladava složeni reljef. Očekivalo se da će se to dogoditi danas.
Rusija se trkala s Indijom, čija bi letjelica Chandrayaan-3 trebalo ove sedmice da sleti na Mjesečev južni pol, a u širem smislu s Kinom i Sjedinjenim Američkim Državama, koje su takođe povećale lunarne ambicije.
Luna-25
Luna 25, takođe označena kao Luna-Glob-Lander. Cilj joj je bio južni polarni region Mjeseca. Bila su dva su primarna naučna cilja misije: proučavanje sastava polarnog regolita i proučavanje komponenti plazme i prašine lunarne polarne egzosfere.
Lender ima četvoronožnu osnovu koja sadrži rakete za slijetanje i rezervoare sa gorivom, gornji odjeljak sadrži solarne panele, komunikacionu opremu, kompjutere na brodu, radiotermalne grejače i radijatore, i većinu naučnog aparata.
Suva masa je oko 800 kg, a pri lansiranju je imala oko 950 kg pogonskog goriva. Lender ima 1,6 metara dugu lunarnu robotsku ruku (LRA, ili kompleks lunarnog manipulatora) za uklanjanje i prikupljanje površinskog regolita do dubine od 20 do 30 cm.
LRA je opremljen lopaticom (175 kubnih cm zapremine) i alatom za prikupljanje uzoraka, cijev dužine 4,7 cm sa unutrašnjim prečnikom od 1,25 cm. Ruka ima četiri stepena slobode/rotacije: azimutalni, rame, lakat i zglob/lopatica. Ukupna masa LRA je 5,5 kg, koristi 30 W nominalne, a maksimalne snage 50 W.
Na Luni-25 je postojalo osam naučnih instrumenata. ADRON-LR je spektrometar gama zraka i neutrona za proučavanje površinskog regolita. ARIES-L detektuje naelektrisane čestice i neutrale u polarnoj egzosferi. LIS-TV-RPM, infracrveni spektrometar, mjeri površinsku vodu i OH i montiran je na LRA. LASMA-LR maseni spektrometar za mjerenjei sastava uzoraka regolita (1 – 2 kubna cm) iz LRA pomoću laserske ablacije. PML detektor proučava prašinu u polarnoj egzosferi. STS-L je panoramski i lokalni sistem za snimanje. THERMO-L proučava termička svojstva regolita, a lender nosi i laserski retroreflektorski panel. Bilo je planirano da brzina prenosa podataka na Zemlju bude 4 Mbita/sec.
(IT mixer)
