Da bi se smanjilo vrijeme potrebno za vojno reagovanje, odluka o ratu i miru mogla bi da se nađe u „rukama“ vještačke inteligencije
U izvještaju komisije Nacionalna bezbjednosne agencije navodi se da bi upotreba vještačke inteligencije u sferi odbrane SAD smanjilo vrijeme potrebno za donošenje odluka i brzinu reagovanja usljed bezbjednosne prijetnje.
Ma koliko to bilo opravdano, postavlja se pitanje smije li odluka o borbenom djelovanju da se prepusti mašini, makar ona imala i vještačku inteligenciju.
I dok predlagači tvrde da je uvođenje vještačke inteligencije neophodno kako bi se pariralo Rusiji i Kini, protivnici su šokirani jer smatraju da će to, izuzev pokretanja neodgovorne trke u naoružavanju, dovesti do toga da će se odluka o tome kada i koga ubiti – donositi mašina.
Pitanje kršenja međunarodnog prava takođe „visi u vazduhu”. Pored toga što se u izvještaju tvrdi da takve opasnosti nema ukoliko su sistemi oružja pravilno ispitani i ako ih je nadležni zapovjednik odobrio za upotrebu. Tvrde da u tom slučaju opasnost od kršenja međunarodnog humanitarnog prava ne postoji.
Nacionalna bezbjednosna agencija za vještačku inteligenciju jednoglasno je usvojila ovaj izvještaj koji je sačinila komisija sa zanimljivim rukovodstvom.
Predvodili su je bivši šef „Gugla” Erik Šmit i Robert Vork, bivši zamjenik ministra odbrane u vreme Baraka Obame i Donalda Trampa, stručnjaci za vještačku inteligenciju – izvršni direktor „Amazona” Endi DŽasi, koji će naslijediti DŽefa Bezosa (u svojoj meteorskoj karijeri dobio je posao i u CIA i Demokratskom nacionalnom komitetu) i šefovi za vještačku inteligenciju u „Guglu” i „Majkrosoftu” dr Endru Mur i dr Erik Horvic, te izvršna direktorka „Orakla” Safra Kac.
Bi-Bi-Si je podsjetio da, iako članovi komisije rade u ličnom svojstvu, kompanije koje vode su nosioci ugovora s Pentagonom i drugim institucijama u oblasti vještačke inteligencije. Kapitalni ugovor vrijedan 10 milijardi dolara dodijeljen je „Majkrosoftu”, što „Amazon” trenutno osporava na sudu.
Opasnost zvana Kina
Fokus izveštaja ove komisije na 750 stranica usmjeren je ka pronalaženju odgovora na kinesku ambiciju da do 2030. bude svjetski lider u vještačkoj inteligenciji.
Bi-Bi-Si navodi da su visoki vojni zvaničnici upozorili da bi SAD mogle da „izgube svoju vojno-tehničku superiornost u narednim godinama”. To će se desiti ako ih Kina pretekne u brzini uvođenja sistema s vještačkom inteligencijom.
Izvještaj predlaže da se ona što više uvodi i u buduće velike vojne vježbe. Američko ministarstvo odbrane je već dugo hardverski orijentisano ka brodovima, avionima i tenkovima. Sada pokušavaju da naprave skok ka softverskoj vojnoj upotrebi. Predviđa se da će vještačka inteligencija transformisati sve aspekte vojne djelatnosti.
Izveštaj priznaje da vještačka inteligencija može povećati rizik od izbijanja sukoba, ali se naglašava da je bez nje odbrana od protivnika koji je koristi – put u katastrofu.
Ipak, „crvena linija” se za sada postavlja u pogledu upotrebe nuklearnog oružja, koje ostaje u izričitoj nadležnosti predsjednika. U preporukama se takođe preporučuje da Vašington „pritisne” Moskvu i Peking da se javno obavežu na ograničenja u ovom pitanju.
Komisija nije svoje predloge ograničila isključivo na vojna pitanja i naoružanje, nego je predložila i šire mjere kako bi SAD generalno zadržale vodeću poziciju u domenu razvoja i upotrebe vještačke inteligencije.
Ti prijedlozi se odnose na formiranje savjetodavnog predsjedničkog tijela za vođenje šire politike vještačke inteligencije. Da se uvede liberalizacija imigracionih zakona radi privlačenja talenata iz inostranstva, uključujući težnju da se poveća „odliv mozgova” iz Kine.
Tu je i prijedlog za formiranje novog univerziteta za obuku „digitalno talentovanih državnih službenika”. Navodi se i ubrzano usvajanje novih tehnologija u državnim obavještajnim agencijama.
Fokus na proizvodnju čipova
Širi krug prijedloga odnosi se na potrebu SAD da ograniči Kini mogućnost proizvodnje čipova za računare vrhunskog kvaliteta.
U izvještaju doslovno stoji da SAD moraju da zadrže prednost najmanje dvije generacije ispred kineskih proizvođača mikroelektronike. Iako Kina ima brzorastuću industriju čipova, i dalje je u pogledu potreba za najnaprednijim proizvodima oslonjena na uvoz.
Te napore treba pospješiti poreskim olakšicama za kompanije koje grade nove pogone u ovoj industriji. Jedan od načina je i nametanjem ograničenja u pogledu izvoza kako Kina ne bi mogla da uveze mašine za proizvodnju naprednih generacija čipova. Ovaj napor zahtjeva blisku saradnju s Holandijom i Japanom, čije su kompanije vodeće u svijetu u proizvodnji ove opreme.
Tu je i prijedlog da se kompanije koje izvoze čipove u Kinu primoraju da potvrde da njihovi proizvodi neće biti korišćeni za „olakšavanje kršenja ljudskih prava”. Prijedlog i za vođenje obaveze podnošenja tromjesečnog izvještaja s popisom svih čipova prodatih Kini.
Vještačka inteligencija u domenu odbrane u upotrebi je već nekoliko decenija. Ograničena je na pojedinačne borbene sisteme i oružja, naročito u vazduhoplovstvu i protivazduhoplovnoj odbrani. Ipak, bar do sada, krupne odluke su bile isključiva nadležnost čovjeka.
(Politika)
