Naučnici koristili ćelije ljudske kože koje su reprogramirane u laboratoriji da postanu nervne ćelije. Potom su transplantirane u moždanu koru pacova, u onaj dio mozga koji je najčešće oštećen nakon moždanog udara.
Istraživači sa Univerziteta Lund u Švedskoj uspjeli su da povrate pokretnost i osećaj dodira kod pacova koji su patili od moždanog udara reprogramiranjem ćelija ljudske kože da postanu nervne ćelije. One su potom presadjene u mozak pacova. Studija je objavljena u Zborniku Nacionalne akademije nauka (PNAS).
„Šest mjeseci nakon transplantacije mogli smo da vidimo kako su nove ćelije sanirale štetu koju je moždani udar nanio mozgu pacova“, kaže profesor Zaal Kokaia, koji zajedno sa višim profesorom Olleom Lindvalom i istraživačicom Sara Palma-Tortosa na Odeljenju neurologije stoje iza studije.
Nekoliko prethodnih studija iz Lundovog tima i drugih pokazalo je da je moguće presaditi nervne ćelije izvedene iz matičnih ćelija čovjeka ili iz reprogramiranih ćelija u mozak pacova koji su patili od moždanog udara. Međutim, nije bilo poznato da li presađene ćelije mogu pravilno formirati veze u mozgu pacova na način koji vraća normalno kretanje i osećaj.
Reprogramirane ćelije ljudske kože postale nervne ćelije
„Koristili smo tehnike praćenja, elektronsku mikroskopiju i druge metode, poput svjetlosti da isključimo aktivnost u presađenim ćelijama, kao način da pokažemo da su se zaista pravilno povezale u oštećenim nervnim krugovima. Uspjeli smo da vidimo vlakna iz presađenih ćelija da su prerasla na drugu stranu mozga, stranu na kojoj nismo transplantirali nijednu ćeliju i stvorili su veze. Nijedna prethodna studija to nije pokazala“, kaže Zaal Kokaia. On i kolega Olle Lindvall, koji su proučavali mozak nekoliko decenija, iznenađeni su dobijenim rezultatima.
Studija se nada da bi u budućnosti moglo biti moguće zamjeniti mrtve nervne ćelije novim zdravim nervnim ćelijama takođe kod pacijenata sa moždanim udarom. Ipak, postoji dug put prije nego što se to postigne.
Istraživači su koristili ćelije ljudske kože koje su reprogramirane u laboratoriji da postanu nervne ćelije. Potom su transplantirane u moždanu koru pacova, u onaj dio mozga koji je najčešće oštećen nakon moždanog udara.
„Želimo znati više o tome kako transplantirane ćelije utiču na suprotnu hemisferu mozga. Takođe želimo detaljnije pogledati kako transplantacija utiče na intelektualne funkcije poput memorije. Pored toga, proučićemo moguće neželjene efekte. Bezbjednost je naravno, izuzetno važno za transplantaciju ćelija ako će se ona klinički koristiti u budućnosti “, kaže Zaal Kokaia.
(IT mixer)
