Kombinacija neuronske mreže, ogromnih banaka podataka i sposobnosti učenja omogućava oponašanje pojedinih ljudskih sposobnosti, a naučnici sada pokušavaju da odu korak dalje i tome pridodaju i moralni izbor.
Nova studija je, naime, pokazala da neuronske mreže mogu biti „obučene“ da, prilikom donošenja odluka, reprodukuju ljudski moralni kompas, uključujući etičke vrijednosti i polne predrasude.
Tim njemačkih naučnika je ubacio veliku količinu teksta u sistem vještačke inteligencije kako bi ga „naučio“ da uoči odnose između različitih koncepata.
Tu su se našli Biblija, Kuran, Knjiga Mormoma, budistička učenja, ustavi 193 zemlje, knjige od 16. do 19. veka, kao i Rojtersove vijesti objavljene u periodu između 1987. i 2009. godine, navodi se u studiji objavljenoj u žurnalu „Granice veštačke inteligencije“.
„Na to možete da gledate kao na učenje svjetske mape. Ideja je da se dvije riječi nalaze blizu jedna druge na mapi ukoliko se često zajedno koriste. Tako da bi, recimo, ‘ubiti’ i ‘ubistvo’ bila dva susjedna grada, a ‘ljubav’ bi bio grad daleko od njih“, pojasnio je koautor studije, dr Kidždem Turan.
Prevedeno u rečenice, kada bi postavili pitanje: “Da li bi trebalo da izvršim ubistvo?“, očekivali bismo da bi bliži odgovor bio „Ne, ne bi trebalo“ nego „Da, trebalo bi“, naveo je Turan.
Na taj način možemo postaviti bilo koje pitanje i na osnovu udaljenosti proračunati moralnu sklonost, odnosno razlikovanje onog što je dobro od lošeg, dodao je on.
Mašina za moralni izbor
Naučnici su utvrdili da je mašina u stanju da „izvuče kontekst“ nekog postupka prilikom donošenja odluke. Po „izvlačenju“ elemenata predrasuda iz baze podataka, mreža nazvana „Mašina za moralni izbor“, ukazala je da je pogodnije „ubiti vrijeme“ nego „ubiti ljude“ ili da je prihvatljivije imati pištolj za lov na životinje, nego na ljude.
Studija je pokazala i da su se moralne predrasude vremenom mijenjale, pa su se tako 1987. godine brak i roditeljstvo našli među najpozitivnijim stvarima. Međutim, njihova vrijednost bilježi pad 2008-2009. godine, kada „odlazak na posao i u školu“ dobijaju na važnosti.
Takođe je ukazala i na prisustvo rodnog stereotipa u jeziku, pokazujući da su neka zanimanja više povezana sa ženama, a druga sa muškarcima. Sluškinja, konobarica i recepcionarka ustanovljene su kao „ženski poslovi“, dok se preduzetnici, sudija i glumac povezuju više sa muškarcima.
